Zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne (OCD) należą do grupy tak zwanych nerwic, czyli zaburzeń lękowych. Statystycznie cierpi na nie około 2-3 % ludności. Późne wykrywanie i leczenie tego problemu prowadzi do znacznego utrudnienia życia zawodowego, rodzinnego, społecznego.
Obsesje to nawracające, uporczywe myśli, idee i wyobrażenia, których pomimo prób ignorowania nie można się pozbyć. Osoba cierpiąca na OCD zdaje sobie sprawę z ich absurdalności ale nie może nad nimi zapanować. Myślom tym towarzyszy zazwyczaj silny lęk, napięcie. Przykłady obsesji:
- obsesje religijne, często o treściach obrazoburczych, obscenicznych , nie zgodnych ze światopoglądem i wiarą pacjenta, powodują obwinianie się i poczucie grzeszności.
- obsesje kontrastowe – drastyczne myśli na temat bliskich, żeby zrobić im krzywdę np. dźgnąć nożem
- obsesje porządkowania – nakazujące sprzątać i porządkować wg określonego schematu
- obsesje czystości – poczucie, że wszystko może nas zakazić / zabrudzić
- obsesje wątpienia- czy dobrze zrobiłem?, czy dobrze powiedziałem itp.
Obsesje o różnej tematyce często ze sobą współistnieją.
Kompulsje czyli czynności przymusowe, polegają na powtarzaniu jakiejś czynności wbrew własnemu rozsądkowi i własnej woli.
Przykłady: kompulsyjne sprawdzanie, kompulsyjne mycie rąk, kompulsyjne liczenie, kompulsje odczyniania, kompulsje porządkowania.
Lekarz psychiatra diagnozuje i leczy zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne stosując leki przeciwdepresyjne najczęściej z grupy tzw inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny.